طراحی و ساخت ناقل القاکننده ی مرگ سلولی حامل پروموتور oct4 برای نابودی سلول-های بنیادی سرطانی

چکیده: یک مدل عملی جدید در سرطان شناسی، رشد تومور را ناشی از سلول های توموری می داند که دارای ویژگی های سلول های بنیادی هستند. در نتیجه برای تشخیص روند درمان سرطان و نیز ارزش گزاری دستاوردهای جدید درمانی، استراتژی هایی که بتوانند بطور کارا سلول های بنیادی سرطانی را مورد هدف قرار دهند، بسیار حائز اهمیت هستند. درمان های رایج ضدسرطان اکثرا قادر به حذف سلول های بنیادی سرطانی نبوده و درعوض باعث گسترش تعداد این سلول ها و یا انتخاب کلون های سلولی مقاوم تر می گردند که نتیجتا پی آمدهای کشنده ای را بدنبال دارد. ژن درمانی به عنوان یک درمان واقع بینانه برای انواع سرطان ها کاربرد دارد. برای ایجاد راهکارهای ژن درمانی موثرتر و ایمن تر، استفاده از پروموتورهای ویژه ی توموری توسط محققان برای القاء بیان ژن مورد نظر، بطور قابل ملاحظه ای افزایش یافته است. ژن oct4 یک فاکتور رونویسی دارای دومین pou را کد می کند و نقشی بسیار حیاتی در بقاء، پرتوانی و خودبازسازی سلول های بنیادی جنینی ایفا می کند. بیان oct4 همچنین در سلول های بنیادی بالغ و نیز انواعی از سلول های سرطانی و رده های سلولی مانند ags، 5637 و u87 تشخیص داده شده است. در این تحقیق پروموتور و تشدید کننده های oct4 در ناقل گزارشگر pgl3 کنترل کلون شد و بیان لوسیفراز به عنوان یک ژن گزارشگر در رده های سلولی گاستریک (ags)، رده ی سلولی مثانه (5637) و رده ی سلولی گلیوما (u87) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده برای اولین بار نشان داد که پروموتور oct4 در هر سه رده-ی سلولی مذکور دارای فعالیت بالایی می باشد. در مرحله ی بعد، از ناقل القا کننده ی مرگ که دارای پروموتور oct4 و ژن tk (تیمیدین کیناز ویروس هرپس سیمپلکس ) برای نابودی سلول های سرطانی است، استفاده شد. ژن تیمیدین کیناز ویروس هرپس سیمپلکس می تواند آپوپتوز و نکروز را در حضور پیش داروی غیر سمی گانسایکلوویر به سلول های توموری القا کند. آنالیز فلوسیتومتری جهت بررسی اثر این سیستم روی چرخه ی سلولی و القای آپوپتوز انجام گرفت. نتایج نشان داد که تحت پروموتور oct4، سیستم hsv/tk/gcv به ترتیب %17/86، %55/65 و %9/67 آپوپتوز در رده های سلولی ags، 5637 و u87 القاء می کند. از طرف دیگر، نشان داده شد که این سیستم درکلیه ی رده های سلولی، چرخه ی سلولی را در فاز s/g2 متوقف می کند. تمام نتایج بدست آمده نشان می دهد که پروموتور oct4 می تواند به عنوان یک پروموتور ویژه ی توموری امیدبخش بکار رود و به عنوان یک کاندید خوب برای ژن درمانی سرطان در گستره ی وسیعی از انواع تومورها به تایید برسد. کلمات کلیدی: سلول های بنیادی سرطانی، تیمیدین کیناز/گانسایکلوویر، سازه حاوی ژن گزارشگر لوسیفراز، پروموتور oct4